به طور کلی، سه روش و استراتژی برای حضور در بازار روسیه وجود دارد

•  مکاتبه از راه دور با روسیه
• حضور با واسطه در روسیه
• حضور مستقیم در روسیه

۱-مکاتبه از راه دور با روسیه

مناسب افرادی است که بازار روسیه هنوز اهمیت چندانی برایشان ندارد و حاضر به ریسک نیستند.

مزایا:

• به نسبت هزینه کم است.
• به هیچ شخص یا شرکتی وابسته نیستید و استقلال دارید.

۲- حضور با واسطه در روسیه

مناسب افرادی است که بازار روسیه برایشان مهم است. 

مزایا:

• دسترسی به مشتریان بالقوه به صورت محلی و حضوری.
• مذاکره با مشتریان به زبان و فرهنگ تجاری‌شان خودشان.
• شناخت و ارزیابی نزدیک به واقعیت از بازار و مشتریان. 
• استفاده از امکانات و تجربه و ارتباطات نماینده.
• جلب اعتماد مشتریان از این جهت که نماینده شما در روسیه حضور دارد و در دسترس و پاسخگو است.

۳- حضور مستقیم در روسیه

مناسب افرادی است که برای حضور در روسیه مصمم هستند.

مزایا:

• همه چیز تحت کنترل خودتان است. 
• شناخت دست اول از مشتریان و بازار
• هیچ نماینده‌ای به اندازه خودتان دلسوز منافع شما نیست.

 شرکت بازرگانی همراهان پیشرو تجارت ارائه دهنده انواع خدمات مربوط به تجارت با روسیه از طریق نماینده روس خود  برای شما مشتریان عزیز می باشد.

 در دوره نوین روابط تجاری ایران و روسیه، حجم همکاریهای تجاری دو کشور روند خوبی پیدا کرده است، در این کشور همانند دیگر کشورهای جهان راهکارهای ویژه ای برای صادرات کالا وجود دارد که توجه به بعضی نکات ذیل ضروری به نظر می رسد:

• مراجعه به اقلام صادراتی به روسیه از ایران طی سالهای گذشته
• مراجعه به اقلام  صادراتی به روسیه از دیگر کشورها طی سالهای گذشته
• مشاوره با سازمان توسعه تجارت ایران و اتاق بازرگانی و صنایع و معادن
• بررسی اشکال مناسب حمل کالا
• کسب اطلاعات از گمرک روسیه و تخفیفات گمرکی، مالیاتها و عوارض متعلقه 
• بررسی قوانین صادراتی ایران و اطلاع از ممنوعیتها و محدودیتها
• لیست قیمت بر اساس شرایط مختلف تحویل
• مشتری یابی از طریق نمایشگاهها، عضویت در هیات تجاری اعزامی، شرکتها و تجار روسی و نهادهای سیاسی و تجاری
• توجه به زمانهای طلایی در ارسال محصولات
• استعلام شرکت مذکور از منابع معتبر
• درخواست کدهای سه گانه شرکت روسی (بانکی، مالیاتی و ثبتی) و استعلام وضعیت شرکت از اداره مالیات روسیه
• توجه به مشخصات تماس شرکت (سایت، ایمیل، تعداد شماره های دورنگار و تلفن)
• درخواست مدارک شرکت (اساسنامه، شرکت نامه و مجوز فعالیت)
• اجتناب از هر گونه پیش پرداخت، حق واسطه گری و رشوه خارج از قرارداد
• عدم اعطای هرگونه وکالت، حق نمایندگی خارج از قرارداد
• تعداد شعب شرکت در نقاط مختلف جهان 
• توانمندیهای مالی، تولیدی، لجستیکی شرکت ایرانی
• توانایی ارایه سریع لیست قیمت و  پیش نویس قرارداد
• ارایه بروشور و کاتالوگ از سوی شرکت ایرانی
• سوابق فعالیت تجاری در روسیه و سایر کشورها
• دارا بودن امکانات در روسیه ( نمایندگی، انبار، حساب بانکی، شریک تجاری، خودرو و ...)

• توجه به زمان های طلایی در ارسال محصولات به بازار روسیه.
• شرط حضور نمایندگان خریدار و فروشنده در زمان های بارگیری و تخلیه در مبدا و مقصد.
• انجام معامله براساس قرارداد و طراحی مکانیزم جهت حل وفصل اختلافات ناشی از خرابی محصولات و تقسیم مخاطرات بین فروشنده و خریدار.
• استفاده از وسیله مناسب حمل با توجه به محصول و فصل و نیز کنترل سوابق دمایی دستگاه های سردکننده کامیون ها.
• توجه به بسته بندی، نظافت و درج اطلاعات به زبان روسی بر روی بسته ها.
• توجه به اصل رقابتی بودن بازار روسیه به ویژه در زمینه مواد غذایی جهت محاسبه حاشیه سود.
• توجه به رفتار رقبای خارجی در بازار و نحوه عمل آنها.
• عدم معامله و ارسال کالا به اشخاص و شرکت های ناشناخته بدون دریافت تضمین.
•  صورت تمایل همکاری با تجار ایرانی مقیم روسیه ضمن تحقیق درباره خوشنامی آنها، اخذ تضمین و وثیقه در ایران در برابر ارسال کالا مد نظر قرار گیرد.
• تلاش در جهت انعقاد قرارداد تامین محصول با فروشگاه های زنجیره ای بزرگ در صورت برخورداری از قدرت عرضه
• به کارگیری اشخاص معتمد در بازار روسیه جهت اعلام آخرین تغییرات در رویه و وفتار بازار

• کشور همسایه و نزدیک به ایران
• پهناورترین کشور در جهان با 17125191 کیلوتر مربع
• جمعیت بالا با 146804372 نفر بر اساس آمار سال 2017 میلادی
• جمعیت زیاد از قشر متوسط در جامعه
• رشد اقتصادی بالا در روسیه
• ششمین اقتصاد بزرگ دنیا پس از چین، آمریکا، هند، ژاپن و آلمان
• فرصت های فراوان تجاری
• منافع مشترک سیاسی و اقتصادی در منطقه و جهان با ایران
• واردات بسیار زیاد در این کشور.

صادرات اصلی روسیه :

نفت و فرآورده های نفتی ،گاز طبیعی ، چوب و محصولات چوبی ، مواد شیمیایی و کالاهای تولیدی و سخت افزار نظامی .

واردات اصلی روسیه :

ماشین آلات و تجهیزات، وسایل نقلیه، دارو، پلاستیک، گوشت و شکر.

شرکای تجاری اصلی روسیه :

آلمان، اوکراین، هلند، ایتالیا و چین

تهران و مسکو با وجود تعاملات زیاد سیاسی، مبادلات تجاری ناچیزی دارند، به‌طوری‌که تبادلات تجاری دوجانبه درصد اندکی از تجارت خارجی آنها را شامل می‌شود. اقلام عمده صادراتی ایران به روسیه را میوه جات، خشکبار، سبزیجات، پسته و انگور خشک شامل می‌شود و عمده‌ترین محصولات وارداتی از روسیه نیز غلات، چوب، کاغذ، ماشین الات و فلزات هستند. یکی از موانع عمده برای فعال کردن پتانسیل های موجود در تجارت دو کشور، مسائل سیاسی از جمله تحریم ها علیه ایران است که دو طرف امیدوارند با برطرف شدن آنها، حجم مبادلات را افزایش دهند. اعمال تحریم های غرب علیه روسیه در سال  ۲۰۱۴ و ادامه آنها در سال ۲۰۱۵، در کنار ایجاد برخی مشکلات، فرصت هایی جدیدی برای تجارت دوجانبه میان مسکو و تهران به وجود آورده است. به رغم این تحریم ها، دو طرف بر افزایش سطح تبادلات تجاری تأکید کرده اند که بر اساس آن، افزون بر حوزه های انرژی و کشاورزی که طرفین هم اکنون در آن مشغول مبادلات هستند، قرار است در حوزه فنی از جمله ساخت و مدرنیزاسیون نیروگاه‌های جدید نیز همکاری های جدیدی پیگیری شوند.
 

• بازار روسیه مصرفی است و برخی از مناطق آن تا ۸۵% مصرف کننده محصولات وارداتی هستند.
• مصرف کننده های روسی قبل از کیفیت به قیمت توجه دارند.
• مصرف کنندگان در مسکو تمایل به محصولات جدید دارند؛ در حالی که مصرف کنندگان در سنت پتربورگ در این خصوص محافظه کارترند.
• بسته بندی تاثیر مستقیمی در فروش دارد.
• مشارکت در نمایشگاههای روسیه برای یافتن طرف تجاری مفید است.
• روسیه دارای روند کند بروکراسی(دلال‌گری) است و این امر هزینه تمام شده محصول را افزایش میدهد.
• بعضی مواقع ورود به بازار روسیه با یک محصول جدید راحت تر از گرفتن سهم بازار محصولات فعلی از دست سایر رقباست.
• اگر توان عرضه و رقابت در شهرهای مهم و بزرگ روسیه را برای محصول حود ندارید بهتر است محدوده های جغرافیایی کوچک را برای عرضه انتخاب کنید.
• علیرغم مشکلات، ورود به بازار روسیه سخت‌تر از ورود به بازار کشورهای اروپایی همچون فرانسه نیست.
• بازار روسیه همچون هر بازار دیگری برای خود قواعد و ویژگی‌هایی دارد، آنها را شناخته و در نظر بگیرید.

روسیه به عنوان یک بازار تجاری رو به رشد محسوب می شود که راهکارهای ویژه ای برای بازاریابی، صادرات و فروش محصولات به این کشور وجود دارد. لذا توجه به نکات زیر ضروری به نظر می رسد:

• مطالعه گزارشهای بازارشناسی و بازاریابی، پیش از ورود به بازار این کشور
• شرکتهای دارای برند تجاری و پذیرفته شده در بازار بورس، بیش از سایر شرکتهای تجاری موفق هستند
• گردآوری اطلاعات به روز و دقیق از علایق مردم و شرایط اقتصادی جامعه 
• تجار روسی در خصوص مواردی مانند قیمت، کیفیت، زمان تحویل کالا و چگونگی ارایه خدمات به موقع حساسیت ویژه ای دارند.
• معرفی محصولات و خدمات در نمایشگاههای تخصصی و عمومی 
• افرادی که قصد دارند برای تجارت وارد بازار روسیه شوند، می توانند با بخش اقتصادی و رایزن بازرگانی سفارت مشورت نمایند.
• خرید کالا و استفاده از سرویسهای عمومی با پول رایج این کشور انجام می گیرد. البته دلار و سایر ارزهای خارجی را می توان در بانکها، صرافی ها و یا هتلها تبدیل به پول محلی کرد.

 

وارادات کالا به روسیه بر اساس قوانین گمرکی و با نظارت و کنترل مستقیم دولت این کشور انجام می شود. در مرحله نخست، باید چگونگی سیستم ارسال کالا، بازدید آن هنگام ورود به روسیه و تحویل آن به دریافت کننده، مشخص شود. ارز دریافتی برای فروش کالا و چگونگی فرستادن آن به مبدا نیز باید روشن باشد. بر اساس قانون گمرک روسیه، کالاهایی که از مرزهای گمرکی این کشور عبور می کنند، باید عوارض و مالیات بر ارزش افزوده پرداخت کنند. این پرداخت در بدو ورود کالا و پس از گرفتن همه مجوزهای لازم از وزارت خانه ها و سازمان های وابسته، در گمرک انجام شده و سپس برگ ترخیص کالا صادر می شود. مالیات بر کالاهای وارداتی به چند صورت دریافت می گردد. یکی در زمان ترخیص بر اساس تعرفه های گمرکی و دوم مالیات آن که بسته به قیمت فروش داخلی روسیه است. برای ورود کالا به روسیه، این کشور مدارکی را از شرکتهای داخلی مطالبه می نماید که شامل: 

1. قرارداد بین یک شرکت خارجی فروشنده با خریدار روس که به تایید بانک روسی رسیده باشد که آنرا در روسیه پاسپورت ایزدیلکا می نامند؛ زیرا داشتن این قرارداد انتقال ارز پس از فروش کالا به خارج از کشور را ممکن می سازد.
2.  گواهی مبدا کالا یا فرم A که کالاهای وارداتی از کشورهای کمتر توسعه یافته و در حال توسعه را مشمول ۲۵ درصد تخفیف تعرفه ای بر اساس نظام gsp می کند. 
3. بارنامه ای که در آن میزان کل وزنی قرارداد و میزان هر سری قید گردیده باشد.
4. اصل پروانه شرکت تحویل گیرنده کالا که قبلا در گمرک کد کامپیوتری گرفته باشد.
5. گواهی بهداشت داخلی روسیه که از قبل توسط ارائه نمونه کالا اخذ میگردد و تا روز ترخیص باید آماده گردد.(برای مواد کنسرو شده مدت طولانی و برای مواد فله مدت کمتری نیاز است) گمرک چنانچه مدرکی را ناقص بشمارد اقدام به تخلیه کالا در انبار گمرک تا تکمیل مدارک نموده و میتواند در ازاء هر روز انبارداری مبلغی را دریافت کند.

معمولا موارد نقص عبارتند از: عدم صدور گواهی بهداشت (فقدان نوشتار وزن و تاریخ مصرف و محتویات به زبان روسی.
پس از ورود کالا به گمرک شرکت گیرنده یا نماینده آن که در بارنامه ذکر شده است صاحب بار تلقی میگردد و حق ترخیص کالا را دارد.  
 

با توجه به اینکه کشور روسیه به عضویت کامل سازمان تجارت جهانی (WTO) درآمده لذا باید تابع قوانین این مجموعه باشد. روسیه ممنوعیت هایی در صادرات و واردات ندارد مگر در بخش نفت و گاز و کالای صادراتی عمدتاً از مالیات معاف میباشد؛ یعنی در صورتی که کالا به مالیات خریداری شده باشد. معمولا مالیات محصولات صادراتی که ۱۸-۲۰% است به صادرکننده عودت می شود. مهمترین مسئله در بخش صادرات برای شرکت ها تضمین و تشکیل پرونده بانکی کالای صادراتی است که صادرکننده باید تعهد کند که ارز حاصل به میزان درج شده در قرارداد به حساب بانکی شرکت در روسیه واریز گردد. تشریفات گمرکی صادرات پیچیدگی تشریفات واردات به روسیه را ندارد. تعرفه صادرات متغیر نمی باشد و درصد بسیار کمی از کل مبلغ کالا است.
 

گمرک روسیه پورتالی را برای تسریع در ترخیص کالا بصورت آنلاین طراحی نموده است که شامل دو مرحله می باشد:
۱) قبل از رسیدن کالا به گمرک

• ثبت نام در پورتال گمرک روسیه جهت دادن اطلاعی از قبل مبنی بر ورود کالا به گمرک روسیه
• پر کردن فرمی که در آن اطلاعات اولیه از کالا و وسیله حمل و نقل ثبت می شود.
• ایجاد یک صفحه شخصی با شماره شناسایی منحصر به فرد

توجه: این اطلاعات باید حداقل ۲ ساعت قبل از ورود کالا به ایست بازرسی فرستاده شود.
۲) زمان رسیدن کالا به گمرک

• حضور در گمرک با شماره شناسایی از قبل دریافت شده جهت ترخیص کالا
• همکاری با افراد گمرک جهت چک کردن اسناد برای ترخیص کالا

 

محدودیت های گمركی روسیه:

واردات برخی اقلام مشخص به روسیه مستلزم دریافت مجوز، گواهی و پروانه های مختلف می باشد. اینگونه موارد بایستی جهت ترخیص به مقامات گمرك ارایه شود. همچنین فدراسیون روسیه عوارض ضد دامپینگ را در زمینه برخی محصولات همچون لوله های آهنی وارداتی از اوكراین اعمال می نماید.

> آغاز فعالیت تجاری در روسیه نیازمند طی مراحل هشت گانه و ارایه اسناد مورد نیاز به ادارات؛از جمله اداره ثبت شرکتهای تجاری، اداره مالیات محلی،سیستم بانکی، مرکز کسب و کارهای مسکو و اتحادیه های صنفی است.مراحل ثبت شرکت جدید در روسیه به شرح ذیل می باشد:

• دریافت گواهی رسمی تاسیس شرکت
• سپرده گذاری در بانک و دریافت گواهی آن
• پرداخت بهای ثبت
• ثبت شرکت در اداراتسازمان امور مالیاتی برای دریافت شماره شناسایی مالیاتی 
• دریافت گواهی رسمی ثبت، شماره شناسایی مالیاتی و کارت امضای بانکی
• باز کردن حساب بانکی شرکت
• آگاه نمودن سازمان امور مالیاتی روسیه از شماره حساب شرکت و نامه تایید آن
• ثبت شرکت در مرکز کسب و کارهای مسکو

مزیت‌های مبادلات تجاری با روسیه (اعم از کالاهای صنعتی، تجاری و نظامی) برای ايران 

می‌توان به صورت خلاصه مزیت‌های اقتصادی روسیه برای اقتصاد کشورمان در حوزه صنعتی و تجاری را در چارچوب اولويت‌هاي صادراتي ايران به روسيه به شرح ذیل برشمرد: 

 

• صادرات محصولات پتروشیمی و شیمیایی به روسیه. سفارت جمهوری اسلامی ایران در مسکو موفق گردیده با همکاری مجتمع‌های پتروشیمی کشورمان بخشی از نیازمندیهای بازار داخلی روسیه به محصولات پتروشیمی را مرتفع نماید. تولیدات پتروشیمی ایران به دلیل کیفیت بالا و قیمت تمام‌شده کمتر، مورد اقبال مصرف‌کننده‌های روسی می‌باشند.
• صنعت خودرو و قطعات خودرو. در سال‌های گذشته سفارت ایران توانست مجوز صادرات محصول سمند به بازار روسیه را اخذ نماید. ایران خودرو از سال 2007 فعالیت خود در بازار روسیه را آغاز و تا سال 2009، دوازده هزار خودرو به روسیه صادر کرد. اما در سال 2009 میلادی به دلیل استانداردهای حاکم بر بازار خودرو روسیه و به دلیل عدم تطابق محصولات با آن استانداردها صادرات به روسیه متوقف شدو کارخانه ایرانخودرو مجبورگردیدبازار روسیه را از طریق بلاروس مدیریت نماید. از سال 2012 همزمان با تغییر در کیفیت خودروهای تولیدی فعالیت برای ورود مجدد به بازار روسیه آغاز و نهایتا اواخر سال 2013 مجوز صادرات به روسیه کسب شد. 
• محصولات غذايي، ميوه، تنقلات ومحصولات كشاورزي
•  صنايع‌دستي، فرش، چرم و محصولات نساجي
   

منابع : itema.ir ، aftabtravel.com ، russiran.com ، irrutrade.ir ، rusmarket.ir