عبارتست از روش گمرکی که به موجب آن کالاها تحت نظارت گمرک از یک وسیله حمل و نقل ورودی به یک وسیله حمل ونقل خروجی(صدور) در حوزه یک دفتر گمرکی که آن دفتر در عین حال دفتر گمرکی توام برای ورود و صدور است, انتقال داده می شود.

هر کالایی که به عنوان صادرات به گمرک اظهار می شود صرف نظر از قیمتی که طبق قرارداد برای آن تعیین شده به طور کلی فارغ از ارزش کالا در خارج دارای قیمتی است که قبلا توسط مرجع رسمی دولتی تعیین شده و به صورت فهرست قیمت های صادراتی در اختیار گمرک, بانک و سایر سازمان ها قرار می گیرد.
بنابراین صادر کنندگان به این قیمت ها دسترسی دارند و الزاما اظهارنامه های صادراتی نیز باید با همین ارزش ها تقویم شود. نحوه قیمت گذاری کالاهای صادراتی و الزام کلیه صادرکنندگان به رعایت آن برای این است که اولا صادرکننده اگر مجاز به اظهار قیمت کالایی که صادر می کند به دلخواه باشد، قطعا برای یک نوع کالا قیمت های مختلف به گمرک اظهار می شود و به این ترتیب چنانچه قرار بر اخذ تعهد ارزی یا اخذ مالیات یا حتی تهیه آمار بازرگانی باشد، هیچ کدام از این منظورها درست برآورده نخواهد شد.
 

عبارت است از فهرستی از کالاهای تشکیل دهنده محموله بار که در یک وسیله حمل و نقل یا در یک واحد حمل و نقل حمل می شوند. مانیفست محموله بار که به این ترتیب حاوی مشخصات بازرگانی مربوط به کالاها از قبیل شماره های اسناد حمل, نام صادر کننده و گیرنده کالا, علامت و شماره تعداد و نوع بسته بندی, مقدار و شرح کالا باشد و ممکن است به جای اظهارنامه محوله بار به کار رود.

فهرست محمولات یک کشتی، یک قطار یا یک کاروان از کامیون هایی را می گویند که بیشتر از یک بارنامه دارند. در فارسی می توان آن را فهرست کل کالا خواند که حاوی ریز کلیه برنامه های مربوط به محموله است. این فهرست کل زمانی عرضه می شود که محموله تجاری به گمرک مقصد می رسد.

دمپینگ عبارت است از عرضه کالا با قیمتی کمتر از هزینه نهایی تولید آن یا با استفاده از سوبسیدهای غیر عادی در یک بازار خارجی.

عبارت است از مبلغ حقوق و عوارض ورودی که به موجب روش درابک مسترد می شود.

اظهاریه امضا شده ای است که حاکی از مبدا ساخت کالا است. گواهی مبدا توسط صادر کننده کالا و نماینده اش تهیه می شود ولی این گواهی در بعضی از کشورها باید روی فرم خاصی که حاوی تائید یک سازمان اداری مستقل (برای مثال اتاق بازرگانی) باشد، صادر شود.

اصطلاحی است که عموما در ارتباط با کنوانسیون بین المللی همکاری متقابل اداری به منظور پیش گیری تجسس و کیفر تخلفات گمرکی به کار برده می شود. این کنوانسیون در سال 1977 از طرف شورای همکاری در نایروبی پذیرفته شده است.

اصطلاحی است که عموما در ارتباط با کنوانسیون گمرکی در هر بار ا .ت .ا برای ورود موقت کالا به کار برده می شود. این کنوانسیون در سال 1961 از طرف شورای همکاری گمرکی در بروکسل پذیرفته شده است.

اصطلاحی است که عموما در ارتباط با کنوانسیون بین المللی برای ساده کردن و هماهنگ کردن روش های گمرکی به کار برده می شود. این کنوانسیون در سال 1973 از طرف شورای همکاری گمرکی کیوتو پذیرفته شده است.

معاهده و پیمانی است که کشورهای عضو سازمان جهانی گمرک به منظور اجرای هماهنگ طبقه بندی کالاهای تجاری به آن پیوسته اند. مفاد این کنوانسیون از سال 1988 برای اعضا آن لازم الاجرا شده است. ایران نیز از سال 1374 رسما به این کنوانسیون ملحق شده است و جدول تعرفه(سیستم هماهنگ شده) منظم به این کنوانسیون را از ابتدای سال 1375 در مقررات صادرات و واردات اجرا می کند.

ضبط کالا در گمرک در مواردی است که کالا ممنوع الورود یا غیر مجاز بوده با نام و مشخصات صحیح اظهار شده باشد و گمرک سه ماه به صاحب کالا فرصت داده باشد که کالا را از کشور اعاده کند. ولی صاحب کالا اقدامی نکند در این صورت بعد از انقضای سه ماه مذکور کالا اصطلاحا ضبط می شود. همچنین بعد از ضبط, به صاحب کالا دو ماه وقت داده می شود که اگر شکایتی دارد به دادگاه شهرستان تسلیم کند. در غیر این صورت و گذشت دو ماه مذکور اصطلاحا کالا ضبط قطعی شده، یعنی به مالکیت دولت در می آید.

کارنه دو پاساژ در حقیقت گذرنامه وسیله حمل و نقل جاده ای است که به عنوان ورود موقت به کشور یا کشورهایی مسافرت می کند، ممکن است برای حمل کالا اشخاص یا به عنوان اتومبیل سواری برای گردش یا انجام امری که در نظر است موقتا برای ورود به کشوری از آن استفاده شود.

صورت حسابی است که به موجب آن هزینه کالا به حساب خریدار منظور می شود. سیاهه باید دارای موارد زیر باشد:
تاریخ - نام و نشانی خریدار و فروشنده – شماره سفارش یا قرارداد – مقدار و شرح کالا – قیمت واحد – شرح هر گونه هزینه اضافی توافق شده که در قیمت واحد منظور نشده است – ارزش کل کالا – وزن کالا – تعداد بسته ها – علایم و شماره های حمل- شرایط تحویل و پرداخت.
 

به کالاهایی که بدون لفاف در واگن ها یا کامیون های اتاقدار و یا کشتی حمل می شود فله می گویند. کالاهایی مانند شکر, گندم, حبوبات, علوفه و از این قبیل به صورت فله حمل می شوند.

عبارت است از یک شرح مقتضی در رابطه با مبدا کالاهای ساخته شده که در موقع صدور آنها توسط سازنده, تولید کننده, تهیه کننده, صادر کننده یا هر شخص صلاحیت دار دیگری در فاکتور تجاری یا هر سند دیگری که مربوط به کالاها باشد، ذکر  می شود.

هر اظهار یا اقدامی که راجع به اطلاعات خاص مورد نیاز گمرک به هر شکل که توسط گمرک توصیه شده یا مورد قبول واقع شود.

اظهاری است که بر روی برگی که گمرک تعیین کرده تنظیم می شود. در این اظهارنامه اشخاص ذینفع روش گمرکی را که باید در مورد کالا اجرا شود ذکر می کنند و مشخصاتی را که از نظر گمرک برای اجرای ان روش لازم است، قید می کنند.

کارت بازرگانی مجوزی است که دارنده آن چه شخص حقیقی باشد چه شخص حقوقی، می تواند با داشتن آن اقدام به تجارت در عرصه واردات و صادرات کالا نماید. این تجارت از ثبت سفارش و ترخیص کالا تا واردات از مناطق آزاد، حق العمل کاری در گمرک و صادرات کالاهای مجاز را در برمی گیرد.

دو نوع : حقيقي(شخصي)، حقوقي(شرکتي)

گواهی مبدا سندی بین المللی است که توسط اتاق بازرگانی بین الملل تدوین و ارائه شده است و بر کشور محل تولید یا ساخت کالا دلالت می کند.

هولوگرام به دو دسته تقسیم می شود:

الف. طلایی:  بر روی گواهی مبداهای سه برگی نصب می شود.

ب. نقره ای: بر روی گواهی مبداهای شش برگی (فرم A) درج می شود.

به غیر از فرم های (گواهي ماده 186 قانون مالياتهاي مستقيم و مفاصا حساب تامین اجتماعی ) که به صورت سیستمی استعلام دریافت می شود؛ برای تکمیل بقیه فرم ها باید به مراکز مربوطه مراجعه شود .

برای انجام کلیه مراحل صادرات و واردات، کارت بازرگانی الزامی است و اگر متقاضی فقط عضو اتاق باشد نمی تواند تجارت انجام دهد و یا درخواست گواهی مبدا نماید ولی می تواند از سایر خدمات اتاق استفاده نماید.

كالاهايي كه به تشخيص گمرك براي فروش وارد يا صادر ميگردد، اعم از اينكه به همان شكل يا پس از انجام عمليات توليدي، تفكيك و بسته بندي به فروش برسد تجاري تلقي خواهد شد.

شماره اي است كه در تمام مراجعات و مكاتبات صاحب كالا با گمرك در مراحل بعدي مورد استناد قرار مي گيرد. به طور خلاصه شماره پرونده هر فقره بارنامه كالاي ورودي است.

عبارت است از حمل کالا از یک بندر کشور به بندر دیگر و همچنین از یک گمرک به گمرک دیگر, که از راه کشور همجوار یا آبراه های داخلی صورت می گیرد. برای کابوتاژ تشریفات گمرکی لازم است و دو نوع اظهارنامه دارد که یکی هنگام خروج کالا از بندر یا مرز تنظیم می شود و یکی هم هنگام ورود به گمرک مرز یا بندر .

دموراژ به خواب بار در پشت گمرک می گویند , فرض بگیرید محموله ای را به ایران ارسال کرده اید چه بصورت دریایی چه زمینی و یا هوایی و سپس به پشت گمرک می رسد و توسط انبار های عمومی در انبار ها بصورت کانتینر یا در انبار های روباز یا روبسته قرار می گیرد , اصولا برای بار های دریایی ۱۰ روز اول دموراژ تعلق نمی گیرد , که البته این ۱۰ روز تا ۲۱ روز می باشد که با توجه به شرکت کشتیرانی به قول معروف Free time هر شرکتی متفاوت است .

تعیین تعرفه کالا و بازدید محتویات کالا، تغییرلفاف کالا یا عملیاتی که مستلزم تغییر در بسته بندی می باشد با حضور نماینده گمرک انوانتر گفته می شود. در واقع انوانتر به بارزگانان کمک می کند که در پروسه ترخیص کالا از گمرکات ، نسبت به بازدید کالای وارداتی اقدام ، و در صورت لزوم نسبت به تعیین تعرفه ای دقیق تر اقدام نمایند. همچنین انوانتر در لغت یعنی صورت برداری از کالا در انبار ، تهیه فهرست قیمت ، انبار گردانی. انوانتر کالا در انبار به تقاضای صاحب کالا ، موکول به ارایه اسناد مالکیت و با نظارت مأموران گمرک انجام میگیرد. در صورت بروز هر نوع خسارت در ضمن انوانتر ، صاحب کالا عهده دار آن میباشد. و ابن امر در ضمن تقاضا باید تصریح شود.

مدت مجاز توقف کالاهای وارده به گمرک چهارماه بعد از تاریخ تحویل اظهارنامه و صدور قبض انبار است. درصورتی که در این فاصله برای تشریفات گمرکی مراجعه نشود، کالا متروکه محسوب می گردد؛ این مهلت در صورت درخواست صاحب مال این مدت به شرط پرداخت حق انبارداری تا ۴ ماه دیگر قابل تمدید است.

در حال حاضر ثبت سفارش کالا به دو صورت بانکی و غیر بانکی انجام میشود که در حالت اول واردکننده براساس نرخ ارز آزاد از طریق صرافی اقدام به حواله ارزی می نماید.
حالت دوم : براساس اولویت بندی گروه کالائی است که توسط دفتر مقررات صادرات و واردات تهیه و تنظیم میگردد که از اولویت یکم تا دهم تعیین شده است که طی آن اولویت اول و دوم ارز مرجع و اولویت سوم تا نهم ارز مبادله ای دریافت می کنند.
 

بارنامه، قبض انبار، گواهی مبدا و ارائه کارت بازرگانی.

تعهدی است که بانک گشایش کننده اعتبار بر عهده می گیرد تا در قبال دریافت اسنادی وجه اعتبار را به فروشنده پرداخت کند.

اعتباری است که گشایش شده و به ذینفع ابلاغ گردیده است اما در متن آن شرایطی ذکر شده تا در صورت تحقق آن شرایط این اعتبار اسنادی فعال گردد.

اعتباری است که پرداخت وجه کالا به فروشنده در صورت تحقق شرایط اعتبار به صورت مدت دار(90 یا 180 روز)توسط بانک گشایش کننده اعتبار یا بانک کارگزارپرداخت می گردد.

سند یا اظهار نامه واحد گمرکی است که به منظور یکسان سازی جمع آوری اطلاعات و پردازش ماشینی آن طراحی گردیده است.

یک سند گمرکی است که توسط موسسات بازرسی کالا صادر می شود و نشان می دهد که قیمت کالا در مبدا مورد تایید شرکت بازرسی قرار گرفته است.

فروشنده در یک کشور خارجی ماشین آلات و دانش فنی و تأسیسات و امکانات را به کشور خریدار می دهد تا در آنجا کالاتولید شود و به کشور فروشنده برگردد.

سندی است که تولید کننده کالا به موجب آن کتباً اقرار می کند که کالای تولید شده مطابق استاندارد خواسته شده آن تولید گردیده است.

اظهار نامه تولید کننده کالاست که به موجب آن تأئید می کند کالا بر اساس ضوابط استاندارد تولید گردیده است.

گواهی ثبت استاندارد در موسسه استاندارد است.

برات ارزی توسط فروشنده (ذینفع(نوشته می شود و از طریق بانک ابلاغ کننده یا بانک ذینفع ارسال می شود و پس از قبول نویسی ، صادر کننده یا فروشنده می تواند بلافاصله و یا بعد از تاریخ تعیین شده مبلغ مندرج در آن را دریافت کند . برات قابل معامله است.

در مواقعی که فروشنده کالا حاضر به قبول اعتبار اسنادی مدت دار نمی گردد و خریدار به خاطر فقدان نقدینگی قادر به افتتاح اعتبار اسنادی نمی باشد معمولا خریدار از یک شرکت مالی درخواست می کند که وارد معامله شود و وجه معامله را به فروشنده نقداً پرداخت کند و بهره گیرد.این موسسات را فاینانس مالی می گویند.

1- کنوانسیون CMR

2-کنوانسیون TIR

3-کنوانسیون کوتیف COTIF

این کنوانسیون جهت تأمین منافع و حقوق دست اندرکاران حمل و نقل جاده ای و یکنواخت کردن شرایط حاکم بر قرارداد حمل و نقل بین المللی جاده ای ایجاد شده است.

این کنوانسیون برای ایجاد تسهیلات در رابطه با تشریفات گمرکی کامیون های حامل کالا که در جاده های بین المللی تردد و از گمرکات کشورهای ثالث عبور می کنند تدوین و به مرحله اجرا درآمده است.

این کنوانسیون مربوط به حمل و نقل بین المللی با راه آهن است.

روش گمرکی است که بر اساس آن کالاها تحت نظارت گمرک از یک گمرک به گمرک دیگر حمل می گردد.

به معنی تسویه حساب با گمرک پس از انجام تشریفات قطعی گمرک است.

عبارتست از هر اظهار یا اقدامی راجع به اطلاعات خاص مورد نیاز به گمرک به هر شکل که توسط گمرک توصیه شده یا مورد قبول واقع شده است.

1-واردات قطعی

2-ورود موقت

3-کالای مرجوعی

4-ترانزیت که شامل : داخلی و خارجی می باشد

حق العملکار در گمرک به شخصی اطلاق می شود که تشریفات گمرکی کالای متعلق به اشخاص دیگر را به وکالت از طرف آن شخص در گمرک انجام می دهد.

شاخص لجستیک عملکرد ٦ حوزه مختلف شامل کارایی فرآیندهای ترخیص کالا (سرعت، سادگی و قابل پیش‌بینی بودن تشریفات گمرکی)، کیفیت زیرساخت‌های تجاری و جابه‌جایی (مثل مبادی ورودی،‌ راه‌آهن، جاده‌ها، فناوری اطلاعات)، سهولت دسترسی به حمل‌ونقل بین‌المللی با قیمت رقابتی (هزینه‌ها)، شایستگی و کیفیت خدمات لجستیکی (عملکرد متصدیان حمل‌ونقل، کارگزاران یا واسطه‌های گمرک)، توانایی در تعقیب و ردیابی کالاهای ارسالی و مناسب بودن زمان تحویل محموله‌ها به مشتری در زمان برنامه‌ریزی شده یا زمان مورد انتظار است.

ضبط کالا در گمرک در مواردی است که کالا ممنوع الورود یا غیر مجاز بوده با نام و مشخصات صحیح اظهار شده باشد و گمرک سه ماه به صاحب کالا فرصت داده باشد که کالا را از کشور اعاده نماید. ولی صاحب کالا اقدامی ننماید در این صورت بعد از انقضای سه ماه مذکور کالا اصطلاحا ضبط می شود . همچنین بعد از ضبط, به صاحب کالا دو ماه وقت داده می شود که اگر شکایتی دارد به دادگاه شهرستان تسلیم نماید. در غیر این صورت و گذشت دو ماه مذکور اصطلاحا کالا ضبط قطعی شده یعنی به مالکیت دولت در می آید.

یعنی اقدامی برای تضمین اجرای قوانین و مقرراتی که گمرک مسئول اجرای آنهاست به عمل می آید.

به معنی دریافت حقوق و عوارض گمرکی است که بر روی هر کالا بسته می شود بطور مثال وقتی می گویند تعرفه ورود تلویزیون ۳۰% است یعنی مأخذ دریافت حقوق و عوارض گمرکی این کالا ۳۰% می باشد.
«تعرفه» به معنی جدول طبقه بندی کالایی هم در کتاب مقررات صادرات و واردات آمده است که اصطلاح خارجی آن (Nomenclature) می باشد. مثلاً وقتی می گویند تعرفه تلویزیون ۱۵/۸۵ می باشد یعنی تلویزیون در سیستم طبقه بندی کالایی بین المللی در فصل ۸۵ و ردیف ۱۵ جای گرفته است.
 

 سند خرید کالا میباشد که توسط فروشنده صادر میشود.

نمایاننده چیدمان کالا در محموله ارسالی میباشد و توسط فروشنده تنظیم میگردد.

مدرک انعقاد قرارداد خرید صاحب کالا از فروشنده است و توسط فروشنده صادر میشود.